III Festiwal Wojciecha Kilara - Wielkie jubileusze: KILAR/GÓRECKI/LUTOSŁAWSKI
W 2023 roku przypadają aż trzy rocznice związane z trójką wielkich polskich kompozytorów muzyki XX wieku. 110 lat temu - 25 stycznia 1913 r. urodził się Witold Lutosławski, 6 grudnia mija 90 lat od narodzin Henryka Mikołaja Góreckiego, natomiast 29 grudnia obchodzić będziemy 10 rocznicę śmierci patrona naszej filharmonii – Wojciecha Kilara. Z tej okazji orkiestra Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. Wojciecha Kilara pod batutą maestro Zygmunta Rycherta zaprezentuje dzieła wspomnianych twórców: I koncert fortepianowy Wojciecha Kilara, Trzy utwory w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego i Małą Suitę Witolda Lutosławskiego. Solistą wieczoru będzie wybitny pianista z Gdańska Maciej Gański.
Wiek XX - a zwłaszcza jego druga połowa (po zakończeniu II wojny światowej) to okres wielkiego rozkwitu polskiej muzyki. Jej znaczenie dla światowej kultury dopiero dziś staje się w pełni widoczne. Bez przesady można stwierdzić, że bogactwo i różnorodność talentów tamtego pokolenia twórców było podobnym zjawiskiem genius loci, jaki na przełomie XVIII i XIX stulecia miał miejsce w Wiedniu. Historia muzyki okresu powojennego (niekiedy błędnie nadal określanej mianem „współczesnej”) to nazwiska wielkich twórców polskich: Witolda Lutosławskiego, Grażyny Bacewicz, Henryka Mikołaja Góreckiego, Wojciecha Kilara, Krzysztofa Pendereckiego, Andrzeja Panufnika i wielu innych. Na tle ówczesnej epoki muzyka naszych kompozytorów wyróżnia się nieprzemijającą wartością – nie są to eksperymenty, poszukiwania, ale skończone arcydzieła o wielkim ciężarze gatunkowym.
Interesujące jest zestawienie trzech bardzo odmiennych utworów. I Koncert fortepianowy Kilara, skomponowany został w późnym okresie twórczości, natomiast Mała Suita Lutosławskiego, i „Trzy utwory w dawnym stylu” to ogniwa łączące etap młodości z czasem pełnej dojrzałości twórczej.
Wystąpią:
Maciej Gański – fortepian
Zygmunt Rychert – dyrygent
Orkiestra Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. Wojciecha Kilara
Program:
Wojciech Kilar - I Koncert fortepianowy
Henryk Mikołaj Górecki - Trzy utwory w dawnym stylu
Witold Lutosławski - Mała Suita
Tadeusz Baird - Colas Breugnon
Partnerem wydarzenia jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
ZYGMUNT RYCHERT
Urodził się 2 maja 1947 r. w Gdańsku. Edukację muzyczną rozpoczął w czwartym roku życia od nauki gry na skrzypcach. Już jako uczeń był etatowym organistą w gdańskich kościołach. Studiował dyrygenturę w PWSM w Poznaniu u prof. W. Krzemieńskiego (dyplom z wyróżnieniem w 1971 roku) oraz kompozycję pod kierunkiem Floriana Dąbrowskiego. Uzyskał wiele nagród na konkursach kompozytorskich i dyrygenckich (jeszcze jako student i najmłodszy uczestnik został laureatem I Konkursu Dyrygenckiego w Katowicach w 1970 roku). Po studiach, jako stypendysta MKS w 1971 roku otrzymał roczne stypendium, aby pełnić funkcję dyrygenta-asystenta w Filharmonii Narodowej w Warszawie (1971-1972). Funkcję tę pełnił także później do 1974 roku, już jako etatowy pracownik Filharmonii Narodowej. W 1974 roku założył orkiestrę Filharmonii Bałtyckiej, którą jako szef artystyczny prowadził do roku 1981. Przez szereg lat był dyrektorem artystycznym oper w Bydgoszczy i Gdańsku. Przygotował kilka premier operowych, operetkowych i baletowych (Otello, Carmen, Cyrulik Sewilski, Flis, Verbum nobile, Pan Twardowski, Ptasznik z Tyrolu i inne). Współpracował ze wszystkimi filharmoniami i orkiestrami radiowymi w Polsce. Jako dyrygent koncertował niemal w całej Europie – od Islandii, Hiszpanii i Malty po Rosję i Ukrainę, występował także w Japonii, Chinach, na Bliskim Wschodzie oraz w 17 stanach USA z takimi światowymi solistami jak: I. Ojstrach, D. Rostropowicz, K. Zimermann, K.A. Kulka, P. Badura-Skoda, N. Yepes, P. Paleczny, J. Olejniczak, W. Malicki i wieloma innymi. W swym repertuarze posiada dzieła od kameralnych po Symfonię Tysiąca G. Mahlera, którą prowadził kilkakrotnie w 850-osobowym międzynarodowym składzie, a nawet utwory wykonane z udziałem 3000 muzyków i śpiewaków podczas wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce w 1999 roku. Dokonał wielu nagrań płytowych z różnymi orkiestrami oraz dla Polskiego Radia i Telewizji. Zrekonstruował, całkowicie zinstrumentował na orkiestrę i prawykonał następujące utwory zachowane przez kompozytorów w szkicach: L. Różycki – Koncert skrzypcowy (nagrał go z E. Nowicką archiwalnie w Katowicach z NOSPRiTV), I.J. Paderewski – Koncert skrzypcowy, Liszt-Chopin-Czerny-Thalberg-Pixis-Herz – Hexameron, T. Kościuszko – 2 Polonezy. Posiada kilka odznaczeń i medali, m.in. Złoty Krzyż Zasługi (przyznany dwukrotnie). Otrzymał Pomorską Nagrodę Artystyczną za rok 2014 w kategorii Kreacje Artystyczne za „twórczą i dydaktyczną pracę włożoną w przygotowanie Orkiestry Symfonicznej Akademii Muzycznej w Gdańsku, za pracę która zaowocowała nagraniem płyty Wojciech Kilar: Angelus, Exodus, Victoria oraz Panufnik: Concertos”. W ramach działalności pedagogicznej prowadzi klasy dyrygentury symfoniczno-operowej w Akademii Muzycznej w Gdańsku. Funkcję dyrygenta Orkiestry Symfonicznej Akademii Muzycznej w Gdańsku pełni od roku 2009.
MACIEJ GAŃSKI
„Maciej Gański jest kontynuatorem złotej ery polskiej pianistyki”; „należy do grona wybitnych polskich pianistów młodego pokolenia”; „objawił się jako tytan fortepianu”; „doskonały wykonawca – o niezwykle przejrzystej, wręcz krystalicznej technice” – to kilka wybranych cytatów z recenzji gry artysty. Ukończył on z wyróżnieniem gdańską Akademię Muzyczną im. S. Moniuszki w klasie fortepianu prof. Andrzeja Artykiewicza, gdzie uzyskał też tytuł doktora sztuk muzycznych, a w latach 2020-2022 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Instrumentalnego. Jest także absolwentem prestiżowych studiów podyplomowych Solistklasse w Danish National Academy of Music.
Jest laureatem ponad 20 konkursów międzynarodowych i ogólnopolskich. Otrzymał liczne stypendia polskie i zagraniczne. Wystąpił na kilkuset koncertach w Ameryce Północnej i Środkowej, Azji, Afryce i Europie. Nagrywał dla zagranicznych telewizji i stacji radiowych. Ma w dorobku 5 albumów CD (w tym 3 solowe), które spotkały się ze znakomitymi recenzjami od takich osobowości jak m.in. Kevin Kenner czy Antoni Wit. Jego bogaty repertuar koncertowy obejmuje m.in. III Koncert fortepianowy S. Rachmaninowa oraz lisztowską transkrypcję uwertury do opery Tännhauser R. Wagnera, które uznawane są za jedne z najtrudniejszych utworów literatury fortepianowej. Dokonał polskiego prawykonania IV Koncertu fortepianowego Miłosza Magina oraz premierowego nagrania I Koncertu fortepianowego Kamila Cieślika (DUX), za które otrzymał nagrody w 2 kategoriach II Międzynarodowego Konkursu „Muzyczne Orły” (2022). Jako pierwszy Polak nagrał komplet 20 Etiud Philipa Glassa (DUX, 2022).
Artysta jest też uznanym pedagogiem, wykładającym w Katedrze Fortepianu Akademii Muzycznej w Gdańsku. Jego podopieczni zdobywają nagrody na konkursach międzynarodowych i ogólnopolskich. Prowadził wiele kursów mistrzowskich oraz wykładów, m.in. w Chinach, Gruzji, Hiszpanii, Danii i Grecji. Jest jurorem na międzynarodowych konkursach pianistycznych.